Het aanbod

De technische lerarenopleidingen voor het beroepsonderwijs bieden verschillende opleidingen en trajecten aan om een bevoegdheid en of bekwaamheid in 1 of meerdere van de technische opleidingen te behalen.
Op deze pagina zetten we uiteen welke routes er zijn om leraar/onderwijsondersteuner of instructeur in het technisch beroepsonderwijs te worden. Er zijn namelijk meerdere mogelijkheden, afhankelijk van je vooropleiding en je gewenste rol binnen het onderwijs. We zetten hieronder op hooflijnen uiteen welke opleidingsmogelijkheden er zijn:

• Een 2e graad onderwijsbevoegdheid behalen (NLQF 6)
• Leraar Ondersteuner / AD Educatief professional (NLQF 5)
• Hybride docent / Hybride techniek opleider (NLQF 5)
• Pedagogische didactisch getuigschrift
• Instructeurstraject
• Professionaliseringstrajecten en
• Wat het verschil is tussen gast- en hybride docenten

De uiteenzetting vind je hieronder ↓

Een 2e graad onderwijsbevoegdheid behalen (NLQF 6)

Er zijn verschillende mogelijkheden om een 2e graad onderwijsbevoegdheid te behalen bij de verschillende hogescholen in Nederland. Met een 2e graad bevoegdheid ben je bevoegd om zelfstandig les te geven binnen het vmbo. We zetten de 3 verschillende varianten hieronder uiteen:

• (Reguliere) Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in het Technisch Beroepsonderwijs of,
• Het zij-instroom traject of,
• De kopopleiding

(Reguliere) Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in het Technisch Beroepsonderwijs

Dit is de meest bekende lerarenopleiding, die vroeger wel bekend stond als Pedagogisch Technische Hogeschool. Je volgt deze opleiding meestal naast je huidige baan. Dit kan een baan zijn binnen het onderwijs, maar dat hoeft niet. Je stroom uit met een Bachelor of Education (B Ed). Deze opleiding leidt op tot een 2e graad onderwijsbevoegdheid, waarmee je bevoegd zelfstandig voor de klas kunt. Het diploma is internationaal erkend. De opleiding bestaat uit 8 eenheden van leeruitkomsten van 30 studiepunten. Over het algemeen is de duur van bacheloropleiding 4 jaar, maar in overleg met jouw opleider zijn er soms maatwerkafspraken mogelijk.
Toelatingseisen 2e Graad bevoegd bachelor docent:

• Een afgeronde MBO niveau 4 opleiding of,
• Een havo- of vwo-diploma of,
• Een 21+ toets
• Let op, vaak geldt er ook een werk(ervarings)eis. Het is wenselijk dat je gedurende de opleiding stageloopt of werk hebt op een school.
  een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG).

Het zij-instroom traject
Heb je minimaal een relevante afgeronde hbo-opleiding en wil je graag aan de slag als leerkracht? Dan is het zij-instroomtraject wellicht iets voor jou.
Met dit traject sta je direct voor de klas en kun je in twee jaar je bevoegdheid halen.
Toelatingseisen voor het zij-instroomtraject:

• Een relevante afgeronde HBO of WO opleiding of
• een relevante afgeronde mbo-opleiding niveau 4 als je een bevoegdheid wilt halen voor de technische beroepen. Dit geldt alleen voor BWI, PIE en M&T! of,
• een reeds eerder behaalde bevoegdheid voor het po/vo en/of mbo en een tweede bevoegdheid
• Je werkt als voor minimaal 0,4 fte bij een vmbo school
• een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG).

De 1-jarige kopopleiding
Heb je een hbo- of wo-bachelor-getuigschrift? Via de praktijkgerichte kopopleiding (voltijd) kun je met (een) bepaalde vooropleiding(en) in één jaar je tweedegraadsbevoegdheid halen. Daarna kun je aan de slag bij scholen in het voortgezet onderwijs of in het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie.
Toelatingseisen voor de 1-jarige praktijkgerichte kopopleiding:

• Om toegelaten te kunnen worden tot de kopopleiding is het noodzakelijk dat je al een hbo- of wo-bachelor gevolgd hebt uit de lijst van het ministerie.
• een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG).

Leraar Ondersteuner / AD Educatief professional (NLQF 5)
Een educatief professional verzorgt lessen waarbij de eindverantwoordelijkheid van de lessen bij de docent ligt. Je geeft instructie en begeleiding aan een groep studenten. Dit zijn niet alleen theoretische lessen, het zijn ook lessen waarbij een vaardigheid wordt aangeleerd in bijvoorbeeld een werkplaats of praktijkruimte. Na het afronden van de opleiding ben je bevoegd om als educatief professional in het vmbo en mbo te werken.
Toelatingseisen voor de opleiding hybride docent:

• Een afgeronde MBO niveau 4 opleiding of,
• Een havo- of vwo-diploma of,
• Een 21+ toets

Hybride docent / Hybride techniek opleider (NLQF 5)
Hybride docenten zijn docenten die naast hun baan voor de klas ook nog een andere baan hebben, bijvoorbeeld in het bedrijfsleven, de overheid of als zelfstandig ondernemer. Hybride docenten zijn bekwame vakmensen voor het vakgebied waarin ze lesgeven. Het opleidingstraject hybride docent staat in het teken van pedagogiek en didactiek. Bij de start van dit traject heb je al een werkplek in een onderwijsinstelling, of heb je een stageplaats waarbij je lesgevende taken kunt uitvoeren. De duur van hybride docent/techniekopleider opleiding varieert per persoon. Bij het behalen ervan heb je microcredentials behaald die bij een vervolgopleiding aan de lerarenopleiding Technische beroepen tot vrijstellingen in de opleiding leiden.
Toelatingseisen voor de opleiding hybride docent:

• Een relevante afgeronde HBO of WO opleiding of,
• een relevante afgeronde mbo-opleiding niveau 4 als je een bevoegdheid wilt halen voor de technische beroepen. Dit geldt alleen voor BWI, PIE en M&T! of,
• een reeds eerder behaalde bevoegdheid voor het po/vo en/of mbo en een tweede bevoegdheid

Pedagogische didactisch getuigschrift
Het Pedagogisch Didactisch Getuigschrift (PDG) is een opleiding voor professionals die hun kennis en ervaring willen delen met studenten in het mbo (let op, niet vmbo!). Met een PDG kun je als bekwaam docent aan de slag in het middelbaar technisch beroepsonderwijs. De duur van de opleiding is ongeveer 18-24 maanden
Toelatingseisen voor de Pedagogisch didactisch getuigschrift:

• Een relevante afgeronde HBO of WO opleiding of
• Gaan werken of al werkzaam zijn in het mbo
• een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG).

Instructeurstraject
Als instructeur begeleid je studenten vooral tijdens het praktijkgedeelte van het onderwijs op een mbo-school. Je bent benoembaar als instructeur als je kunt aantonen dat je daar vakinhoudelijk, vakdidactisch en pedagogisch bekwaam voor bent. Het bevoegde gezag van een mbo-school bepaalt of jij aan deze drie bekwaamheidseisen voldoet, op basis van je werkervaring en je vooropleidingen.

Professionaliseringstrajecten
Sinds augustus 2016 wordt er binnen het vmbo gewerkt met de nieuwe beroepsgerichte profielen zoals PIE, D&P etc. Veel docenten met een technische lerarenopleiding geven nu deze lessen. Echter was de vooropleiding van deze docenten vaak gericht op één vakrichting. Om als bevoegd docent les te blijven geven dient men zich te bekwamen voor de vakinhoud. De duur van iedere modules is een half jaar. Men krijgt vrijstelling voor de module waar men al vakbekwaam in is. Veelal hoeven docenten dus maar 2 of zelfs 1 module te volgen. (Deze modules worden vooralsnog gesubsidieerd door duo)

Toelatingseisen voor professionaliseringstraject:

• Een 2e graad onderwijsbevoegdheid of
• Een relevante afgeronde hbo of mbo-opleiding niveau 4, als schakelopleiding naar een zij-instroomtraject,
• een reeds eerder behaalde bevoegdheid voor het po/vo en/of mbo en een tweede bevoegdheid.
• Veel instructeurs volgen ook deze modules, om hun vakbekwaamheid te vergroten.

Wat is het verschil tussen gast- en hybride docenten?
Een gastdocent en een hybride docent zijn beide docenten die niet fulltime in het onderwijs werken, maar hun werk als leraar combineren met een andere baan. Het verschil is dat een gastdocent géén bevoegdheid heeft om les te geven, terwijl een hybride docent wel een bevoegdheid heeft of bezig is om die te halen.
Een gastdocent mag volgens de wet gemiddeld maximaal 6 uur per week lesgeven in het voortgezet onderwijs, het mbo en het hoger onderwijs. Een gastdocent valt altijd onder de verantwoordelijkheid van een leraar. Een gastdocent hoeft geen geschiktheidsonderzoek te doen of een opleiding te volgen om voor de klas te staan.

Een hybride docent moet, net als elke andere docent, een bevoegdheid hebben voor de sector waar hij of zij in wil werken. Een hybride docent kan een bevoegdheid halen via een lerarenopleiding in voltijd, deeltijd of een zij-instroomtraject. Een hybride docent moet ook een geschiktheidsonderzoek doen om te zien of hij of zij direct voor de klas kan staan en binnen twee jaar een bevoegdheid kan halen. Een hybride docent heeft als voordeel dat hij of zij meer afwisseling, verbreding en interessante samenwerkingen ervaart in zijn of haar werk. Een hybride docent moet echter ook rekening houden met de uitdagingen van het combineren van meerdere banen, zoals het verdelen van de tijd, het afstemmen van de verwachtingen en het bijhouden van de ontwikkelingen in beide sectoren.

Relevante links:
Zij-instroom
Hybride docentschap
Onderwijsbevoegdheden

De hogescholen die samenwerken in ECPB–verband bieden deze verschillende opleidingen en trajecten aan voor technische vakmensen: 

Disclaimer: Deze website geeft algemene informatie over regels, werkwijzen en procedures en bevat geen juridisch advies. Gebruikers kunnen geen rechten ontlenen aan of aanspraak maken op de juistheid en volledigheid van de inhoud. Neem contact op met jouw hogeschool naar keuze voor jouw maatwerkoplossing.